AA muhabirinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarından yaptığı derlemeye nazaran, son yıllarda dış ticarette farklı para üniteleriyle alım satım yapma siyaseti, ihracat ve ithalatta Türk lirasının kullanımına yansıdı.
Türkiye’nin 2019’da Türk lirasıyla gerçekleştirdiği ihracat 7,6 milyar dolar, ithalat 11,1 milyar dolar olarak kaydedildi. Böylelikle kelam konusu yılda dış ticaret hacmi 18,7 milyar doları aştı.
Kovid-19 salgının tesirli olduğu 2020’de Türk lirasıyla ihracat 6,5 milyar dolara gerilerken, ithalat 13 milyar dolara çıktı. O yıl Türk lirasıyla ticaret hacmi 19,5 milyar dolar olarak hesaplandı.
Türk lirasıyla dış ticarette sonraki yıllarda da artış devam etti. Bu kapsamda 2021’de ihracat 7,5 milyar dolara, ithalat 13,3 milyar dolara yükseldi. Böylece kelam konusu yılda dış ticaret hacmi 20,8 milyar dolar oldu.
2022’de ise Türk lirasıyla 7,7 milyar dolarlık ihracata imza atılırken, ithalat meblağı 15,9 milyar dolara çıktı. Böylelikle Türk lirasıyla dış ticaret hacmi 23,6 milyar dolara ulaştı.
Söz konusu ticarette geçen yıl artış hızlandı. Bu kapsamda 2023’te Türk lirasıyla 9,4 milyar dolar ihracat, 25,3 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirildi. Toplam ticaret hacmi de 34,7 milyar dolara çıktı. 5 yıllık devirde ise ihracat yüzde 23,7, ithalat yüzde 127,9 arttı.
46 farklı para ünitesiyle ticaret
Türk lirasıyla bu yılın 9 ayında 6,9 milyar dolarlık ihracat yapılırken, 17,9 milyar dolarlık eser ithal edildi. Böylelikle bu kategoride toplam ticaret hacmi 9 ayda 24,8 milyar dolar oldu.
Türkiye, Türk lirasının yanı sıra karşılıklı para üniteleriyle ticarete de özel ehemmiyet veriyor. Bu kapsamda 2019’da ihracatta 26 farklı para ünitesi kullanırken, bu sayı geçen yıl 46’ya yükseldi. En fazla ticaret geçen yıl dolar ve avro ile yapılırken, Türk lirasıyla ticaret üçüncü sırada yer aldı. Bu para ünitelerini İngiliz sterlini, Polonya zlotisi, Rus rublesi ve Japon yeni izledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da hassasiyetini lisana getirmişti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da son olarak BRICS Doruğu’na katılmak üzere gittiği Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti ziyareti sonrası gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’nin ticarette ulusal paraların kullanımına ait hassasiyetini tabir etmişti.
Erdoğan, yıllardır ulusal paralarla ticaret siyasetini savunduklarını belirterek, şu değerlendirmede bulunmuştu:
“Bu, ikili ticaretin döviz baskısından kurtarılmasını sağlar. Ülkelerin ticari faaliyetlerine öbür ülkelerin müdahil olmasının önüne geçer. Ulusal paralarla ticaret birebir vakitte özgür ticarettir. Tıpkı formda ödeme sistemlerinde çeşitliliğin olmaması da finans piyasalarının şoklara karşı kırılganlığını artırıyor. Münasebetiyle alternatif bir finans ve ödeme sistemi hem memleketler arası ticareti kolaylaştırır hem de çeşitlendirir.”